O OKRESIE DORASTANIA SŁÓW KILKA…

• intensywne zmiany fizjologiczne (szybki wzrost, stymulacja hormonalna: rozwój biustu u dziewczynek, miesiączka, mutacje, polucje, wypryski na twarzy)
• wrażliwość na punkcie własnego ciała, wyglądu, częste niezadowolenie z własnego wyglądu
• zainteresowania seksualnością: konkretną wiedzą, masturbacją, fantazje erotyczne
• pojawiają się zainteresowania płcią przeciwną oraz pierwsze doświadczenia erotyczno – seksualne (początki „chodzenia ze sobą”, ale w późniejszym okresie tej fazy rozwoju – 14-16 lat)
• przymiarki do dorosłości: palenie, picie alkoholu, dorosły wygląd, imprezy – OKRES EKSPERYMENTOWANIA
• zainteresowanie modą, pragnienie, by wyglądać, jak rówieśnicy, mieć podobne ubrania, podobnie spędzać czas
• okres krytycznego stosunku do świata dorosłych, buntu przeciwko autorytetom, głównie nauczycielom, wychowawcom; dostrzeganie ich wad, błędów, rozbieżności między deklarowanymi wartościami a ich zachowaniem
• zwracanie na siebie uwagi poprzez prowokację, celowe łamanie reguł, zasad, hałaśliwe zachowanie, wyróżniający się ubiór
• pojawia się potrzeba tajemnicy, intymności – tajemnice z kolegami, pisanie pamiętników, potrzeba bycia samemu, nie mówienia dorosłym o swoim życiu
• odrywanie się od dorosłych, częstsze przebywanie z rówieśnikami niż z rodziną
• problemy egzystencjalne: pytania o sens życia, po co ja żyję? komu jestem potrzebny?
• dręczący niepokój o to, co inni myślą o mnie, jak mnie widzą, bez pytania o to wprost
• egocentryzm dorastających – silne skoncentrowanie na sobie, na własnych myślach oraz na tym, co inni myślą o mnie; złudzenie, że inni ludzie są nami bardzo zainteresowani, skupieni na nas; poczucie, że znajdujemy się w centrum uwagi;
• samokrytycyzm i samouwielbienie

EGOCENTRYCZNE FANTAZJOWANIE NA WŁASNY TEMAT:

opowiadanie i tworzenie niezwykłych historii na własny temat, mylne przekonania o byciu niezniszczalnym , wiecznie zdrowym, chronionym przed krzywdą, śmiercią (nic mi nie grozi, nawet jak podejmuję ryzykowne zachowania: seks, szybka jazda samochodem, branie narkotyków, sterydów itp.) – więc nie zachowują ostrożności, bo nie wierzą, że może im się przydarzyć coś złego;

KIEDY DZIECKO MOŻE MIEĆ PROBLEM Z UZALEŻNIENIEM OD NARKOTYKÓW??

• Ma kłopoty z nauką, wagaruje, choć wcześniej dobrze sobie radziło
• Jest na zmianę pobudzone lub ospałe
• Znika w ciągu dnia z domu pod byle pretekstem i unika kontaktu po powrocie
• Wraca bardzo późno lub bez uzgodnienia nocuje poza domem
• Ma nowych znajomych, których nie chce zapraszać do domu
• Kwestionuje szkodliwość narkotyków, dopalaczy; uważa, że powinny być zalegalizowane bądź chce rozmawiać na temat działania narkotyków
• Interesuje się literaturą na temat narkotyków, dopalaczy
• Nadmierny apetyt lub jego brak
• Przekrwione oczy, zwężone lub rozszerzone źrenice i przewlekły katar
• Dziwny zapach w pokoju albo ubrań
• Dziwne akcesoria: fifki, lufki, fajki, bibułki, nieznane leki, kolorowe pastylki
• Z domu znikają pieniądze lub wartościowe przedmioty

KIEDY DZIECKO MOŻE BYĆ ZAGROŻONE PRÓBĄ SAMOBÓJCZĄ??? ZMIANA ZACHOWANIA:

• Wahania i zmienność nastroju
• Zmiana dotychczas szczęśliwych i pozytywnych relacji z innymi ludźmi na wycofanie się i negatywizm
• Apatia lub brak aktywności, czego przykładem może być zaniedbywanie hobby zajmującego od niedawna ważne miejsce w życiu danej osoby
• Zmiany rytmu snu i spożywania posiłków - utrata apetytu lub wilczy głód, bezsenność lub nadmierna senność
• Obniżenie szybkości i jakości wykonywanych zadań
• Częstsze wagarowanie
• Coraz bardziej niepoprawne zachowanie w klasie
• Możliwość używania narkotyków lub picia alkoholu „ w złym towarzystwie” na terenie szkoły lub po lekcjach

KOMUNIKATY WERBALNE

• „nie widzę sposobu, by tak dalej żyć”
• „szkoda, że nie umarłam”
• „jest tylko jedna droga wyjścia z mojej sytuacji”
• „nie pociągnę już długo”
• „jestem już zmęczona życiem”
• „pożałujecie tego, że potraktowaliście mnie w ten sposób”
• „już niedługo skończą się moje kłopoty”